گسترش روز افزون علوم و فناوریهای جدید، توجه به معیارهای ارزش دهی به تحقیقات، پژوهش ها و ژورنال ها را ناگزیر می سازد. یک منبع ارزیابی بی طرف که نیازهای استفاده کنندگان را به بخوبی شناسائی کند و از طرفی دیگر نقاط ضعف و قوت نشریه های علمی و پژوهشی در زمینه های مختلف را بررسی کند، می تواند راه گشای خوبی برای جویندگان علمی باشد. .
در همین راستا موسساتی اقدام به سنجش اعتبار تولیدات مختلف علمی نموده و در این زمینه مشاوره های تخصصی ارائه می دهند. طبعا معتبر بودن خود این موسسات هم باعث وجاهت مطالب تایید شده توسط ایشان می گردد و هم طیف مخاطبان آنان را افزایش می دهد. چرا که باید در موسساتی محتوای علوم تولید شده مورد تایید قرار بگیرد که بتوان با خیال راحت به آنها استناد کرد و کار علمی خود را بر اساس نتایج تحقیقات علمی قبلی، استوار نموده و به پیش برد. ISI یکی از موسسه هایی است که با ارائه چارچوبی مورد قبول تا حدی این مسئله را حل نموده است.
ISI چیست و تاریخچه آن
institute for Scientific Information )ISI) یا “موسسه اطلاعات علمی” یک موسسه‌ی خصوصی است که توسطEugene Garfield در سال ۱۹۶۰م تاسیس شد و در سال ۱۹۹۲ توسط Thomson Scientific & Healthcare خریداری شد و بعنوان Thomson ISI شهرت یافت. تامسون در سال ۲۰۰۸ با گروه رویترز Reuters Group ادغام شد، و هم اکنون Thomson ISI قسمتی از دپارتمان Healthcare & Science متعلق به موسسه Thomson Reuters. است. این موسسه نشریاتی را که در تمام جهان منتشر می‌شوند بررسی و مقالات نشریاتی را که معتبر می‌داند به منظور امکان جستجو در مراکز علمی و تحقیقاتی، فهرست می‌کند. این امکان جستجو با دریافت هزینه در اختیار استفاده کنندگان گذاشته می‌شود. نام این موسسه “در ایران” به خاطر ارزش گذاری بر اساس آن برای ارتقای اساتید و برای دانشجویان دکترا شهرتی بیش زیادی یافته است. این موسسه ادعا می کند که با رعایت اصول اعتماد و حفظ استقلال، در نمایه کردن نشریات به صورت بی طرفانه عمل می کند. و هر نشریه ای که صلاحیت لازم را کسب کند در لیست موسسه قرار می گیرد.
فعالیت:
فعالیت های • ISI حجم گسترده ای از آنالیز و دسته بندی مقالات و سرویس های پژوهشی از علوم انسانی تا علوم پایه را دربرمی گیرد. این موسسه با ارائه لیست موضوعی امکان دسترسی آسان به مقالات و ژورنالهای دارای استانداردمذکور را برای استفاده کنندگان فراهم می آورد.
لیستی بالغ بر ۱۲۰۰۰ ژورنال توسط موسسه ISIبه روز نگهداری می شود. این لیست ۱۱۰۰ ژورنال هنر و منابع انسانی را به همراه مجلات علمی دیگر دربر می گیرد. درحقیقت ISI پایگاهی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد. شمار مجلات ISI ثابت نیست. یک مجله ممکن است در یک زمان، از مجلات ISI محسوب شود، اما به دلیل کاهش بار علمی، بعدا از لیست مجلات ISI کنار گذاشته شود. این نمایه با به ارزیابی همه مجلات متقاضی و عضو می پردازد. فرایند بررسی مجلات جدید و ارزیابی مجلات عضو غالبا به صورت هر دو هفته یک بار انجام می گیرد. که این کار منجر به اضافه شدن تعدادی عضو و همچنین حذف برخی مجلات از پایگاه داده می گردد. هر سال، بیش از ۲،۰۰۰ عنوان مجله بررسی و حدود ۱۰% از مجلات ارزیابی شده برای گنجاندن در پایگاه داده انتخاب می گردد.
سه دسته کلی در موسسه ISI
موسسه ISI با دسته بندی علوم در سه دسته کلی SCI ,SSCI ,Art&Humanities به سنجش علوم منتشره می پردازد.
– دسته نخست (SCI) شامل موضوعات علوم کشاورزی، زیست محیطی، مهندسی، فناوری و علوم کاربردی، علوم پزشکی و زیستی، علوم فیزیکی و شیمیایی است.
– دسته دوم (SSCI) شامل علوم اجتماعی، جامعه شناسی، ارتباطات، علوم تربیتی، روانشناسی و مدیریت است و
– در نهایت دسته سوم (Art&Humanities) شامل هنر، ادبیات، تئاتر و هنر های نمایشی، مذهب، تاریخ معماری، رادیو و تلویزیون و موسیقی است.
ب) شیوه انتخاب و ارزیابی درISI:
فرایند ارزیابی وانتخاب درISI فرایندی همه جانبه و کامل می باشد.مجلاتی که خواستار پیوستن به این استاندارد می باشند می بایست ۳ شماره آخرین انتشارخود را به آن موسسه ارسال نمایند.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIیکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی عبارتند از:
• رعایت استانداردهای پایه انتشار
o انتشار به موقع مجله
o برخوردار بودن از هیات تحریریه بین المللی
o متن انگلیسی و یا حداقل چاپ منابع و چکیده و عنوان به انگلیسی
o انجام فرایند داوری برای پذیرش مقالات، همچنین ذکر منابع تامین مالی مقاله ها( این امر نشان دهنده اهمیت مقاله است)
• محتوای مقاله ها- این مسئله که محتوای مقالات ژورنال مشابه سایر ژورنالهای موجود نباشد و چیز جدیدی به علم بیافزارید و نیز از فیلدهای نوخواسته علوم استقبال می شود
• تنوع بین المللی مقالات، نویسندگان و داوران- مجلاتی که مقالات آنها خوانندگان بین المللی را مخاطب قرارداده باشند در اولویت قرار می گیرند.
• تجزیه و تحلیل نقل قول و منبع دهی (Citation Analysis )
o شاخص اثر Impact Factor
o ارجاع به خود Self Citation
o شاخص فوری Immediacy Index
o نیمه عمر استناد Cited Half Life
لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابیISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISIنمی توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است. این موسسه سه پایگاه داده دارد به نامهای WOS ، EST و JCR که بصورت دوره ای به روز می شوند.
ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟
بهترین راه، مراجعه به سایت تامسون است (http://science.thomsonreuters.com/mjl/). زیرا هم چنان که گفته شد، هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد.
فهرست نشریات isi :
http://scientific.thomsonreuters.com/cgi-bin/jrnlst/jloptions.cgi?PC=H
فهرست نشریات ایرانی isi :
http://sid.ir/Fa/isi_iran.asp
چگونگی ثبت درخواست اخذ نمایه توسط نشریات
نشریاتی که متقاضی کسب نمایه ISI هستند، باید درخواست خود را در لینکهای زیر ثبت کنند.
http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/selection/
http://ip-science.thomsonreuters.com/info/journalsubmission/
معمولا درخواستهای ارسالی هر دو هفته یک بار بررسی می شوند. و آنهایی که استانداردهای لازم را داشته باشند، در لیست نمایه قرار می گیرند.